logo burgerschap blok

Burgerschap en de Klas als Minimaatschappij

/0 Reacties/in /door

Een onderzoek van de Universiteit Utrecht in bovenbouwklassen over burgerschap.

Wat doen leerkrachten en leerlingen om een veilige groep te krijgen? Een groep waar iedereen zich geaccepteerd voelt ongeacht de verschillen in cultuur, religie of achtergrond? De Universiteit Utrecht onderzoekt in schooljaar 2021-2021 verschillende burgerschapsthema’s in de groepen 6, 7 en 8. Leerkrachten en schoolleiders kunnen zich vanaf nu aanmelden met hun klas(sen).

Waar gaat het onderzoek over?

De klas wordt vaak een ‘oefenplaats voor burgerschap’ genoemd: leerlingen leren hier om samen te leven en rekening met elkaar te houden. Dit onderzoek gaat over sociale burgerschapsthema’s zoals sociale verbondenheid, sociale competenties, onderlinge relaties, omgaan met conflict en omgaan met (culturele) verschillen. Ook leerkrachten hebben een belangrijke plaats in project BLOK: er wordt onderzocht hoe dagelijkse interacties tussen de leerkracht en leerlingen bij kunnen dragen aan burgerschapsvorming in de klas.

De resultaten van dit onderzoek maken het mogelijk om meer inzicht te krijgen in hoe dagelijkse omgang met elkaar in de klas bij kan dragen aan burgerschapsvorming.

Wat levert het onderzoek op voor scholen en leerkrachten?

Scholen en leerkrachten die meedoen aan dit onderzoek (met één of meerdere klassen) worden op verschillende manieren gecompenseerd voor hun deelname:

  • Iedere deelnemende leerkracht ontvangt lesmateriaal. In deze handreiking/lessen vindt u tips om met de groep in gesprek te gaan over het klimaat in de groep. Dit is belangrijk, omdat de leerlingen bevraagd zijn op allerlei aspecten van het functioneren van de groep en hun plek daarin. Die bewustwording vraagt om een vervolg. Zo krijgen u en de leerlingen een mooie kans om waar mogelijk de sfeer in de groep te verbeteren.
  • Over elke deelnemende school wordt een rapportage geschreven met onderzoeksbevindingen en een rapportage over de sociale veiligheid in de klas (conform normen van onderwijsinspectie).
  • Na afloop van het onderzoek ontvangen leerkrachten een cadeaubon ter waarde van 75 euro voor hun deelname.
  • Iedere leerkracht ontvangt halverwege het schooljaar een cadeaubon om naar eigen inzicht te besteden aan een passend cadeau voor hun klas.
  • De Universiteit Utrecht en de Vreedzame School organiseren na afloop van het onderzoek een conferentie, waar we met elkaar in gesprek gaan over de belangrijkste bevindingen van het onderzoek en hun betekenis voor de onderwijspraktijk. Deelname hieraan is vrijblijvend.

Hoeveel tijd kost het om mee te doen?

Gedurende het schooljaar 2021-2022 zal er driemaal (najaar, winter en voorjaar) een klasbezoek plaatsvinden, bestaande uit twee onderdelen. De leerkracht en de leerlingen vullen tegelijkertijd een vragenlijst in (max. 45 minuten). Daarnaast is er een lesobservatie middels video-opnamen, hiervoor zijn geen aanpassingen van de les nodig. Per meetmoment is de tijdsinvestering voor de leerkracht dus ongeveer 1 uur.

Wilt u meedoen en meer te weten komen over burgerschap?

Neem contact op met Lian van Vemde en Minke Krijnen (onderzoekers van de Universiteit Utrecht) via blok@uu.nl. Op de website vindt u meer informatie over het onderzoek en kunt u zich aanmelden.

Week van Burgerschap: thema ‘Het gezin’, cruciaal in coronatijd

/0 Reacties/in /door

Kinderen gaan in deze periode slechts de helft van de tijd naar school. Daardoor neemt de invloed van de thuissituatie toe. Dat maakt het thema van de Week van Burgerschap: ‘Het gezin’, uiterst actueel. Kwintessens speelt hier met deze les actief op in en helpt leerkrachten meer inzicht te geven in de thuissituatie van kinderen. Met een gratis les voor onder-, midden- en bovenbouw. Afgestemd op het thema van deze bijzondere week: ‘Het gezin’. De gratis burgerschapsles is een aanvulling op de Kwink-lessen voor sociaal-emotioneel leren.

Bekijk hier de lessen

‘Het gezin’: een cruciaal thema dat leerkrachten helpt in coronatijd

Een van de doelen van burgerschapsonderwijs is: kinderen opvoeden tot verantwoordelijke, zelfstandige burgers die op een succesvolle wijze kunnen meedoen aan onze complexe samenleving. In die opvoeding spelen ouders uiteraard een grote rol. Zeker nu de kinderen ook deels thuis onderwijs krijgen. Meer dan ooit krijgen kinderen normen en waarden van thuis mee. Voor leerkrachten is het belangrijk dat ze meer inzicht krijgen in de thuissituatie van kinderen, zodat ze nóg beter kunnen aansluiten op hun vragen en behoeften. De speciaal ontwikkelde lessen voor de Week voor Burgerschap maken dit mogelijk.

Doel van de lessen

Met deze lessen ontdekken kinderen dat er veel verschillende gezinssituaties zijn. Ze kunnen die vergelijken met hun eigen situatie en ontdekken dat die verschillen vaak de reden zijn voor andere opvattingen. Hiervoor respect krijgen is een belangrijk leerdoel.

De speciale lessen van Kwink voor burgerschap en mensenrechten

De online lesmethode Kwink voor Burgerschap en Mensenrechten biedt gratis materiaal aan voor de Week van Burgerschap. Helemaal afgestemd op het thema ‘Het gezin’. De lessen sluiten aan bij de uitgangspunten en doelstellingen van de initiatiefnemers van deze speciale Week.

Het materiaal van Kwink is bedoeld voor onder-, midden- en bovenbouw en maakt – als zelfstandige module – deel uit van een groter lesprogramma over Burgerschap en Mensenrechten. De lessen bestaan uit animaties, filmpjes en coöperatieve, interactieve werkvormen en zijn opgebouwd volgens een bewezen succesvolle lesopbouw. Ze staan op de open website: www.kwinkvoorburgerschap-en-mensenrechten.nl.

Thema 2020 bekend!

/0 Reacties/in /door

Het thema van Week van Burgerschap 2020 is ‘Het Gezin’. Met dit thema worden de volgende onderwerpen behandeld:

• Welke verschillende gezinsvormen zijn er in jouw klas, in Nederland en in de rest van de wereld?
• Wat is opvoeding en waar komen ideeën over opvoeding vandaan?
• Veiligheid: wat gebeurt er achter de voordeur? Hoe kun je als leerkracht omgaan met armoede of verwaarlozing? • Welke ideeën krijgen kinderen van huis uit mee (geloof, overtuigingen, politiek)?
• Hoe vinden kinderen een rol in de samenleving zonder gezin?
• Welke afspraken worden er in de samenleving en wetgeving gemaakt over gezinssituaties?

Het lespakket is nu alvast te bestellen.

Een op de drie kinderen kan vakantieland niet op de kaart aanwijzen

/0 Reacties/in /door

Naar welk land ging jij vorig jaar op vakantie? Wat is de hoofdstad, welke taal spreken ze er en hoe zeg je ‘dankjewel’ in die taal? Kindertijdschriften Samsam en Kidsweek deden onderzoek naar vakantie in het buitenland onder 650 kinderen van 7 tot 13 jaar.


Van alle kinderen kan 1 op de 3 hun vakantieland niet aanwijzen op de kaart en 25% weet niet wat de hoofdstad was van het land waar ze naartoe zijn gegaan. Daarentegen wist 70% wel hoe ze ‘dankjewel’ in de lokale taal moesten zeggen.
Tussen het relaxen door, steken kinderen wel wat op van hun vakantie. Zo geeft 38% geeft aan iets over de cultuur te hebben geleerd (taal, geschiedenis en gewoonten en gebruiken) en passen ze zich aan de culturele tradities en gebruiken aan (42%).

Opvallend is dat Amerika op nummer 1 staat als het gaat om gedroomde vakantiebestemming: 17% van de kinderen zou hier naartoe willen. In 2018 ging slechts 3% naar dit droomland. Kinderen willen het Vrijheidsbeeld zien, shoppen in New York of naar Disney World. Voor kinderen is de belangrijkste reden om ergens naartoe te willen op vakantie: de natuur van het land (23%), op de voet gevolgd door ‘cultuur’ (18%). Slechts 8% kiest ‘het weer’ als reden.

‘Bereid je niet te veel voor en laat je verrassen.’
Psycholoog Ap Dijksterhuis, ook wel de geluksprofessor genoemd, zeg naar aanleiding van deze resultaten: ‘je verdiepen in een cultuur, taal en recente geschiedenis helpt je te begrijpen wat je ziet in een land. Je geniet het meest van je vakantie als je meegaat in de plaatselijke cultuur en je aanpast aan de gebruiken. Maar bereid je niet te veel voor en laat je ook verrassen.’ Dijksterhuis gelooft dat verre reizen je blik verruimen: ‘nieuwe landen ontdekken is goed tegen vooroordelen, ook al blijven voor toeristen de ‘echte’ problemen vaak buiten beeld.’

Week van Burgerschap
Kindertijdschriften Samsam en Kidsweek deden dit vakantie-onderzoek in het kader van de Week van Burgerschap van 20 t/m 24 mei met als thema ‘ontmoeting met de ander’. Speciaal voor deze week biedt Samsam over dit thema een lespakket aan dat bestaat uit een magazine en lesopdrachten. In het magazine staan verhalen van kinderen overal ter wereld die in hun dagelijks leven toeristen ontmoeten: van Rwanda tot Giethoorn. Wat leren ze van elkaar? Wat verbaast hen en wat vinden ze irritant? Met de lesopdrachten leren de leerlingen dat voor een waardevolle ontmoeting het belangrijk is om respect uit te stralen, je open te stellen voor de ander en naar elkaar te luisteren.

Bekijk het filmpje:

Week van Burgerschap 2019

/0 Reacties/in /door

In week 21 is de Week van Burgerschap. Het thema van deze week is ‘ontmoeting met de ander’.

Aan de slag met dit thema? Wij bieden een lespakket van Samsam aan. Dit pakket bestaat uit 30 magazines, de lesbrief en een digibordles.

Het pakket bestellen kan hier.

 

 

Inspiratiemiddag

/0 Reacties/in /door

Gisteren organiseerden wij voor het eerst een inspiratiebijeenkomst over burgerschap, naar aanloop van de Week van Burgerschap. Het programma bestond uit een plenair gedeelte, een debat over burgerschapsvorming op school én verschillende workshops. Grote dank aan:
Museum Volkenkunde voor het beschikbaar stellen van de locatie én het geven van een inspirerende workshop, Schooldebatteren voor het verzorgen van de dagvoorzitter en het organiseren van het debat, Casimirschool, voor het vurige debat, Curriculum.nu voor de heldere uitleg over het proces van de ontwikkelteams, Stichting School & Veiligheid, ProDemos, Nuffic en College voor de Rechten van de Mens voor de workshops.

En natuurlijke alle bezoekers: bedankt!